تولید و مشخصه یابی وب دو لایه ی نانو الیاف پلیمری plla-pva/plla حاوی داروی ترتینوئین به روش الکتروریسی

در سال های اخیر توجه روز افزونی به توسعه ی سیستم های نوین دارو رسانی که بتواند اثرات جانبی داروها را کاهش دهد، شده است. از این رو تلاش هایی در جهت کاهش عوارضی چون تحریک پوستی، قرمزی و التهابات در مورد داروی ترتینوئین صورت گرفته تا بیماران پذیرش بیشتری در استفاده از این دارو داشته باشند. استفاده از نانو الیاف پلیمری الکتروریسی شده به دلیل ویژگی هایی مانند نسبت سطح به حجم بالا و شبکه ای با تخلخل های تو در تو که بارگذاری دارو و خصوصیات انتقال جرم را بهبود می دهند، به عنوان گزینه ی مناسبی در کاربرد حامل های دارویی مطرح شده است. در مطالعات انجام گرفته در این تحقیق، سیستمی شامل دو لایه برای داروی ترتینوئین در نظر گرفته شده است. در این سیستم دارو در پلیمر آب گریز plla در مخلوط 2:1 کلرفرم به دی متیل فرمامید بارگذاری شده و لایه ی دیگری نیز شامل هیبرید دو پلیمر آب دوست %10 pva در آب مقطر و %10 plla در همان سیستم حلال نیز بر روی آن قرار گرفته تا نقش کنترل کننده در رهایش دارو را بر عهده داشته باشد. در ساخت این وب، سه متغیر به عنوان فاکتورهای تاثیر گذار در کنترل رهایش دارو در نظر گرفته شده اند و بر اساس این سه متغیر طراحی آزمایشات با نرم افزار design expert و به روش باکس-بنکن صورت گرفته و در آزمایش ها رهایش داخل آزمایشگاهی دارو، تاثیر این متغیرها و اثر متقابل آنها بر متغیر پاسخ که درصد تجمعی دارو در پایان ساعت اول می باشد، بررسی شده است. رابطه ی بین متغیرها بر روی متغیر پاسخ به صورت مدل ریاضی ارائه شده و بر روی این مدل بهینه سازی صورت گرفته است. متغیرهای مورد بررسی شامل غلظت محلول plla حاوی دارو در لایه ی اول، نسبت پلیمر آب دوست به پلیمر آب گریز در لایه ی هیبریدی و ضخامت این لایه بودند و محدوده ی متغیرها در سه سطح به ترتیب، 6 تا %10 وزنی-حجمی، 3/0 تا 7/0 و 10 تا 30 میکرومتر در نظر گرفته شدند. نمونه ها بر اساس ماتریس حاصل از طرح آزمایش متعامد به روش الکتروریسی تهیه شدند و مورد بررسی مورفولوژیکی، استحکام مکانیکی و رهایش داخل آزمایشگاهی قرار گرفتند. الکتروریسی محلول های حاوی دارو در شرایطcm 14/kv 10-8 و ml/hr 5/1 و لایه ی هیبریدی در cm 14/kv 20 و ml/hr 1 صورت گرفت. بررسی مورفولوژی وب نانو الیاف حاوی دارو نشان داد که محدوده ی غلظتی انتخاب شده و شرایط فرایند الکتروریسی منجر به حصول الیاف بسیار نازک و دارای قطر متوسط nm 17 ± 90 در %6، nm 16 ± 117 در %8 وnm 15 ± 144 در %10 شده است. همچنین انتخاب نوع پلیمر و محدوده ی غلظت پلیمر امکان انجام الکتروریسی در ولتاژ پایین را فراهم کرد که این امر تاثیر به سزایی در حفظ فعالیت دارو داشته است. مقدار واقعی داروی بارگذاری شده که برای وب های 6، 8 و %10 به ترتیب برابر 67، 70 و %72 بود، نشان داد که دارو تاثیر نا مطلوب قابل توجهی از ولتاژ میدان الکتریکی نپذیرفته است. در بررسی های رهایش داخل آزمایشگاهی تاثیر طراحی وب بر پروفایل رهایش و نیز تاثیر حضور نانو الیاف %10 pva در شبکه مشاهده شد که اثر افزایشی بر میزان نفوذ بافر به شبکه ی الیاف و افزایش رهایش را داشته است. در تحلیل واریانس نتایج آزمایش مشاهده شد که با توجه به کمتر بودن سطح معناداری دو متغیر غلظت و ضخامت از خطای نوع اول 05/0، این دو پارامتر بر مقدار رهایش تاثیر معناداری داشته اند. همچنین سطح معناداری اثر متقابل این دو پارامتر نیز کوچکتر از خطای 05/0 بوده که نشان از برهم کنش دو پارامتر غلظت و ضخامت دارد. همچنین سطح معناداری آزمون تحلیل واریانس مدل رگرسیونی نیز کوچکتر از خطای نوع اول 05/0 برآورد شده و نشان می دهد که با ضریب اطمینان %95 میزان تغییرات توجیه شده از رهایش توسط مدل رگرسیونی برازش داده شده، معنادار است و لذا مدل رگرسیونی از برازش مناسبی برخوردار است. نتایج نشان می دهند که استفاده از پلیمر plla به دلیل دوره ی تخریب طولانی و محدوده ی غلظتی %10-6 وزنی-حجمی، برای بارگذاری داروی ترتینوئین و حفظ فعالیت آن مناسب بوده اند. علاوه بر آن وجود نانو الیاف pva در شبکه ی نانو الیاف مانع از کاهش درصد نهایی رهایش دارو از شبکه ی وب نانو الیاف شده است. بررسی استحکام مکانیکی وب طراحی شده نشان داد که امکان استفاده از آن در ساخت پچ های پوستی وجود دارد.